Άνθρωποι γύρω από πολεμικό τανκ στην Πράγα, τον Αύγουστο του 1968
Ο Μάιος του 1968 είναι ακόμη ζωντανός στη μνήμη πολλών Ευρωπαίων. Τότε ξέσπασε μια σειρά διαδηλώσεων στη Γαλλία, οι οποίες οδήγησαν σε κοινωνικές μεταρρυθμίσεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Η "άνοιξη της Πράγας", μια περίοδος πολιτικής απελευθέρωσης, ξεκίνησε στην Τσεχοσλοβακία του Alexander Dub ek. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους τα πολωνικά πανεπιστήμια ζήτησαν κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και ελευθερία λόγου. Τι λένε οι ευρωβουλευτές για όλα αυτά;
"Ήμουν 24 ετών και μόλις είχα τελειώσει τις σπουδές μου στο Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών του Παρισιού. Έμενα στο Quartier Latin και περίμενα τη γέννηση της κόρης μου για τις αρχές Ιουλίου. Τον Μάιο ήμουν επομένως περισσότερο θεατής παρά ενεργό μέλος" είπε στην "Πρώτη Σελίδα" η πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1999-2002) και νυν ευρωβουλευτής Nicole Fontaine.
"Εν μέσω επαναστατικών και συχνά πρωτότυπων σλόγκαν που εκνεύριζαν -και εκνευρίζουν ακόμη και σήμερα- ορισμένους ελιτίστες, ήταν φανερή μια γενική ευθυμία λόγω της πρόκλησης και της ανατροπής μιας γαλλικής κοινωνίας, της οποίας τα κοινωνικά ή τα ηθικά πρότυπα έμοιαζαν αρχαϊκά και ανυπόφορα για τη νεολαία" θυμάται η ευρωβουλευτής από την Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Ευρωπαίων Δημοκρατών. "Ο Μάης του '68 είχε ως αποτέλεσμα μια κάθαρση. Χωρίς αυτόν, τα ήθη θα είχαν προφανώς εξελιχθεί, αλλά όχι τόσο ομαλά", συμπλήρωσε η Γαλλίδα ευρωβουλευτής.
Στις δύο πλευρές του...Μάη
Ο Milan Horα ek (ευρωβουλευτής από την Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας) μετανάστευσε το 1968 από την Τσεχοσλοβακία στην ανατολική Γερμανία. Εκεί έγινε μέλος ενός "εναλλακτικού" φοιτητικού κινήματος της Φραγκφούρτης. Ο ευρωβουλευτής από τη Γερμανία μας διηγήθηκε τη ζωή του στις δύο πλευρές του κινήματος του '68.
"Ως πολιτικοί πρόσφυγες από την Τσεχοσλοβακία, βρήκαμε στήριξη από αυτούς που απέρριψαν τόσο τον καπιταλισμό όσο και τον κομμουνισμό. Ήμασταν βέβαια λιγότερο ενθουσιώδεις για τον αριστερό ιδεαλισμό ορισμένων ακτιβιστών, επειδή είχαμε δει πώς είναι ο σοσιαλισμός στην πραγματικότητα.
Τα γεγονότα του '68 στη Γερμανία αποτέλεσαν την απαρχή μιας εξέλιξης, στα πλαίσια της οποίας σήμερα είναι για παράδειγμα αποδεκτό να υπάρχουν ομοφυλόφιλοι δήμαρχοι σε μεγάλες πόλεις. Στο Αμβούργο διαπραγματεύτηκε επίσης για πρώτη φορά ένας συνασπισμός μεταξύ του κόμματος των οικολόγων και των συντηρητικών. Επιπλέον, τα βασικά πρόσωπα που διαπραγματεύθηκαν τη συμφωνία του Αμβούργου ήταν γυναίκες. Όλα αυτά έχουν τις ρίζες τους στα γεγονότα του 1968. Πριν από το έτος αυτό, η δημόσια ζωή ήταν πολύ πιο συντηρητική και τα πράγματα αυτά θα ήταν αδιανόητα" μας εκμυστηρεύθηκε ο κ. Horα ek.
Κοινός παρονομαστής η ελευθερία
Στη γειτονική Πολωνία η άνοιξη του 1968 βρήκε τους φοιτητές να διαδηλώνουν ενάντια μιας κομμουνιστικής κυβέρνησης που τασσόταν υπέρ μιας πολιτικής μεταρρύθμισης και περισσότερης ελευθερίας λόγου. Ο BronisBaw Geremek, ευρωβουλευτής από την Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη και ιστορικός, μας είπε ότι "είναι δύσκολο να βρει κανείς έναν κοινό παρονομαστή" για τα γεγονότα του'68 στη Δύση (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία), στην ανατολική Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, πιστεύει ότι αν και οι λεπτομέρειες διέφεραν, "εν τέλει όλα τα κινήματα αφορούσαν την ελευθερία".
Μιλώντας για τα γεγονότα του '68 στην Πολωνία και το μεταγενέστερο κίνημα "Αλληλεγγύη", ο κ. Geremek είπε ότι "το 1968 ήταν για την Πολωνία απλώς μια πρωτοβουλία των διανοουμένων που δεν υποστήριζαν άλλες κοινωνικές ομάδες, ιδίως οι εργάτες". Η εμπειρία του 1968 ήταν αργότερα εμφανής στην "Αλληλεγγύη" και κατά τη γνώμη του "κυρίως αρνητική". Ωστόσο, ο Πολωνός ευρωβουλευτής πιστεύει ότι το 1968 "ξύπνησε" την κοινωνία και οδήγησε τελικά στην πτώση του σοβιετικού συστήματος.
Το 1968 ανήκει στην ιστορία
Τέσσερις δεκαετίες μετά από το 1968, είναι φανερό ότι το έτος αυτό σημάδεψε την ευρωπαϊκή ιστορία, αν και πήρε διαφορετική μορφή σε κάθε μια από τις πλευρές του σιδηρούν παραπετάσματος και ποικίλε σημαντικά από χώρα σε χώρα. Οι αλλαγές αυτές έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην οικοδόμηση της σημερινής επανενωμένης Ευρώπης, το πνεύμα της οποίας αντιπροσωπεύει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η συζήτηση θα συνεχιστεί για το ακριβές είδος της κληρονομιάς του 1968, αν και μερικοί υποστηρίζουν ότι ήρθε η ώρα να προσηλωθούμε στο μέλλον αντί για το παρελθόν.
O Daniel Cohn-Bendit, ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες φοιτητικού κινήματος της περιόδου και νυν μέλος της Ομάδας των Πρασίνων/Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας, πιστεύει ότι το 1968 θα πρέπει επιτέλους να "αρχειοθετηθεί". Στις 15 Απριλίου ο Γερμανός ευρωβουλευτής είπε χαρακτηριστικά: "Το 1968 έγινε μια φορά κι έναν καιρό... Η συνεχής αναζωογόνηση της συζήτησης ως προς το θέμα αυτό δεν θα μας οδηγήσει πουθενά. Το '68 άλλαξε τον κόσμο, είτε σας αρέσει είτε όχι. Σήμερα όμως η κοινωνία είναι διαφορετική και επομένως χρειαζόμαστε μια διαφορετικού είδους συζήτηση".
΄Aρθρο πρωτοδημοσιευμένο στις 16 Μαΐου 2008.
Πηγή: Ευρωπαικό κοινοβούλιο
"Ήμουν 24 ετών και μόλις είχα τελειώσει τις σπουδές μου στο Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών του Παρισιού. Έμενα στο Quartier Latin και περίμενα τη γέννηση της κόρης μου για τις αρχές Ιουλίου. Τον Μάιο ήμουν επομένως περισσότερο θεατής παρά ενεργό μέλος" είπε στην "Πρώτη Σελίδα" η πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1999-2002) και νυν ευρωβουλευτής Nicole Fontaine.
"Εν μέσω επαναστατικών και συχνά πρωτότυπων σλόγκαν που εκνεύριζαν -και εκνευρίζουν ακόμη και σήμερα- ορισμένους ελιτίστες, ήταν φανερή μια γενική ευθυμία λόγω της πρόκλησης και της ανατροπής μιας γαλλικής κοινωνίας, της οποίας τα κοινωνικά ή τα ηθικά πρότυπα έμοιαζαν αρχαϊκά και ανυπόφορα για τη νεολαία" θυμάται η ευρωβουλευτής από την Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Ευρωπαίων Δημοκρατών. "Ο Μάης του '68 είχε ως αποτέλεσμα μια κάθαρση. Χωρίς αυτόν, τα ήθη θα είχαν προφανώς εξελιχθεί, αλλά όχι τόσο ομαλά", συμπλήρωσε η Γαλλίδα ευρωβουλευτής.
Στις δύο πλευρές του...Μάη
Ο Milan Horα ek (ευρωβουλευτής από την Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας) μετανάστευσε το 1968 από την Τσεχοσλοβακία στην ανατολική Γερμανία. Εκεί έγινε μέλος ενός "εναλλακτικού" φοιτητικού κινήματος της Φραγκφούρτης. Ο ευρωβουλευτής από τη Γερμανία μας διηγήθηκε τη ζωή του στις δύο πλευρές του κινήματος του '68.
"Ως πολιτικοί πρόσφυγες από την Τσεχοσλοβακία, βρήκαμε στήριξη από αυτούς που απέρριψαν τόσο τον καπιταλισμό όσο και τον κομμουνισμό. Ήμασταν βέβαια λιγότερο ενθουσιώδεις για τον αριστερό ιδεαλισμό ορισμένων ακτιβιστών, επειδή είχαμε δει πώς είναι ο σοσιαλισμός στην πραγματικότητα.
Τα γεγονότα του '68 στη Γερμανία αποτέλεσαν την απαρχή μιας εξέλιξης, στα πλαίσια της οποίας σήμερα είναι για παράδειγμα αποδεκτό να υπάρχουν ομοφυλόφιλοι δήμαρχοι σε μεγάλες πόλεις. Στο Αμβούργο διαπραγματεύτηκε επίσης για πρώτη φορά ένας συνασπισμός μεταξύ του κόμματος των οικολόγων και των συντηρητικών. Επιπλέον, τα βασικά πρόσωπα που διαπραγματεύθηκαν τη συμφωνία του Αμβούργου ήταν γυναίκες. Όλα αυτά έχουν τις ρίζες τους στα γεγονότα του 1968. Πριν από το έτος αυτό, η δημόσια ζωή ήταν πολύ πιο συντηρητική και τα πράγματα αυτά θα ήταν αδιανόητα" μας εκμυστηρεύθηκε ο κ. Horα ek.
Κοινός παρονομαστής η ελευθερία
Στη γειτονική Πολωνία η άνοιξη του 1968 βρήκε τους φοιτητές να διαδηλώνουν ενάντια μιας κομμουνιστικής κυβέρνησης που τασσόταν υπέρ μιας πολιτικής μεταρρύθμισης και περισσότερης ελευθερίας λόγου. Ο BronisBaw Geremek, ευρωβουλευτής από την Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη και ιστορικός, μας είπε ότι "είναι δύσκολο να βρει κανείς έναν κοινό παρονομαστή" για τα γεγονότα του'68 στη Δύση (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία), στην ανατολική Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, πιστεύει ότι αν και οι λεπτομέρειες διέφεραν, "εν τέλει όλα τα κινήματα αφορούσαν την ελευθερία".
Μιλώντας για τα γεγονότα του '68 στην Πολωνία και το μεταγενέστερο κίνημα "Αλληλεγγύη", ο κ. Geremek είπε ότι "το 1968 ήταν για την Πολωνία απλώς μια πρωτοβουλία των διανοουμένων που δεν υποστήριζαν άλλες κοινωνικές ομάδες, ιδίως οι εργάτες". Η εμπειρία του 1968 ήταν αργότερα εμφανής στην "Αλληλεγγύη" και κατά τη γνώμη του "κυρίως αρνητική". Ωστόσο, ο Πολωνός ευρωβουλευτής πιστεύει ότι το 1968 "ξύπνησε" την κοινωνία και οδήγησε τελικά στην πτώση του σοβιετικού συστήματος.
Το 1968 ανήκει στην ιστορία
Τέσσερις δεκαετίες μετά από το 1968, είναι φανερό ότι το έτος αυτό σημάδεψε την ευρωπαϊκή ιστορία, αν και πήρε διαφορετική μορφή σε κάθε μια από τις πλευρές του σιδηρούν παραπετάσματος και ποικίλε σημαντικά από χώρα σε χώρα. Οι αλλαγές αυτές έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην οικοδόμηση της σημερινής επανενωμένης Ευρώπης, το πνεύμα της οποίας αντιπροσωπεύει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η συζήτηση θα συνεχιστεί για το ακριβές είδος της κληρονομιάς του 1968, αν και μερικοί υποστηρίζουν ότι ήρθε η ώρα να προσηλωθούμε στο μέλλον αντί για το παρελθόν.
O Daniel Cohn-Bendit, ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες φοιτητικού κινήματος της περιόδου και νυν μέλος της Ομάδας των Πρασίνων/Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας, πιστεύει ότι το 1968 θα πρέπει επιτέλους να "αρχειοθετηθεί". Στις 15 Απριλίου ο Γερμανός ευρωβουλευτής είπε χαρακτηριστικά: "Το 1968 έγινε μια φορά κι έναν καιρό... Η συνεχής αναζωογόνηση της συζήτησης ως προς το θέμα αυτό δεν θα μας οδηγήσει πουθενά. Το '68 άλλαξε τον κόσμο, είτε σας αρέσει είτε όχι. Σήμερα όμως η κοινωνία είναι διαφορετική και επομένως χρειαζόμαστε μια διαφορετικού είδους συζήτηση".
΄Aρθρο πρωτοδημοσιευμένο στις 16 Μαΐου 2008.
Πηγή: Ευρωπαικό κοινοβούλιο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου